Feminizm jak współczesne zjawisko
Feminizm i jego historia
Feminizm dość często pojęcie kojarzy się z imionami Clary Zetkin oraz Róży Luksemburg. Natomiast myśli feministyczne pojawiały się bardzo wcześniej. Dla przykładu „Deklaracji Praw Kobiety i Obywatelki” autorstwa francuskiej pisarki oraz feministki Olimpii de Gouges pojawiły się w roku 1791, co spowodowało skazanie jej na gilotynę za głoszone poglądy feminizm’u. Rok później, ale już w Wielkiej Brytanii, Mary Wollstonecraft wydała „Wołanie o prawa kobiety”. W czasach Rewolucji Francuskiej, gdy Napoleon głosił: „Równość dla kobiet? To szaleństwo. Kobiety są naszą własnością. Rodzą nam dzieci i nalezą do nas tak, jak drzewo owocowe należy do ogrodnika”, ta kobieta już zwracała uwagę na problemy edukacji dziewcząt, nierównego traktowania kobiet oraz konieczności zrównania praw przedstawicieli każdej z płci. Za takie poglądy, które wyprzedzały świadomość Anglików, Mary Wollstonecraft nazywano „filozofującym wężem” i „hieną w spódnicy”. Natomiast za pierwszą feministkę uważano francuską pisarkę Christine de Pisan, która uczestniczyła w debacie na temat mizoginii, czyli nienawiści wobec płci żeńskiej oraz feminizm’u w dziełach literackich. Także w XV w. opublikowała dwie książki: jedna opowiadała o wybitnych kobietach w historii, a druga – wzywała do walki z nienawiścią wobec kobiet.
Feminizm patron – J.S. Mill
Przełomowym momentem w walce o równouprawnienie kobiet i mężczyzn było powstanie ruchu sufrażystek, który domagał się przyznania kobietom praw wyborczych oraz prawo do uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym. Najważniejszym dziełem oraz poparciem dla sufrażystek było dzieło Johna Stuarta Milla — „Poddaństwo kobiet”. W tej książce filozof opisał przyczyny i skutki podporządkowania kobiet mężczyznom. Także w tym dziele głosił, że kobiety intelektualnie są równe mężczyznom. Dzieło wywołało oddźwięk i było popędem do ukształtowania się ruchów feministycznych.
W 1903 r. po powstaniu Społeczno-Politycznej Unii Kobiet ruch sufrażystek stał się bardziej radykalnym. Kobiety rozpoczęły kampanię opartą na przemocy i zakłócaniu spokoju publicznego, żeby zmusić ustawodawców uwzględnić ruch kobiet w swej polityce. W odpowiedzi na to rząd realizował serię aresztowań sufrażystek. Aresztowane kobiety podejmowały strajki głodowe.
Efektem tego ruchu było między innymi przyznanie kobietom praw politycznych, obrona przed dyskryminującym ustawodawstwem pracy oraz pomoc kobietom, trudniącym się prostytucją, znaleźć lepszą pracę.
Kobiety Partii
28 lutego 1908 r. za inicjatywą Socjalistycznej Partii Ameryki odbył się strajk w Nowym Jorku. Tysiące kobiet, które uczestniczyły w tej demonstracji, żądały równej pensji z mężczyznami, zmniejszenia ilości godzin pracy oraz nadania praw wyborczych. Rok później dana partia ogłosiła ten dzień jako narodowy dzień kobiet. 1910 r. delegacja kobiet przyjechała ze Stanów Zjednoczonych do Kopenhagi na Międzynarodowy Kongres Kobiet Socjalistek, gdzie spotkały się ze słynną komunistką Clarą Zetkin. Mianowicie ona zaproponowała wprowadzić międzynarodowy dzień kobiet. Miało się na uwadze, że w tym dniu kobiety będą organizowały demonstracje, żeby w taki sposób zwrócić uwagę społeczności na problemy, które spotykają przedstawicielek płci żeńskiej. 19 marca 1911 roku po raz pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzono w Austrii, Szwajcarii, Danii i Niemczech.
8 marca 1917 r. (23 lutego wg kalendarza juliańskiego) w Rosji rozpoczęły się strajki organizowane przez kobiet, co było początkiem rewolucji lutowej. Partia bolszewicka po upadku cara przyszła do władzy i nadała kobietom prawa wyborcze. Później feministka bolszewicka Aleksandra Kołłontaj przekonała Lenina ustalić 8 marca jako oficjalny dzień kobiet w Rosji.
Prawo wyborcze
Po latach walki o swoje prawa wyborcze kobietom, feminizm stopniowo zwycięża. Dla przykładu pierwszym miejscem, gdzie kobiety otrzymały prawo głosu, był Terytorium Wyoming w Stanach Zjednoczonych od 1869 roku. Kolejnym terytorium, gdzie kobiety otrzymały czynne prawo wyborcze, była Nowa Zelandia (1893), która w tym czasie była kolonią Wielkiej Brytanii, a już w 1919 przyznano im czynne prawo wyborcze, czyli możliwości do kandydowania. Jeśli chodzi o Europę, to pierwszym miejscem, gdzie kobiety mogły głosować, było Wielkie Księstwo Finlandii (1906 r.), które było wtedy autonomiczną prowincją rosyjską. Natomiast kobiety w Rosji mogły głosować na jedną partię, ponieważ inne były zlikwidowane, tuż po rewolucji lutowej w 1917 r. Rok później Polki otrzymały prawa wyborcze.
W XXI w. niektóre państwa wciąż ograniczają prawa wyborcze kobiet. Dla przykładu, w Libanie mają prawo uczestnictwa w wyborach tylko te kobiety, które mają co najmniej wykształcenie podstawowe, natomiast mężczyźni mają obowiązek uczestniczyć w wyborach bez względu na wykształcenie. Europejskim państwem, które wciąż ogranicza to prawo kobiet, jest Watykan, ze względu na swój ustrój polityczny. Jeśli chodzi o Arabię Saudyjską, to dopiero w 2015 r. władza nadała kobietom prawa wyborcze. Tak samo jest w przypadku Zjednoczonych Emiratów Arabskich, gdzie prawo głosu z ograniczeniami kobiety otrzymały w 2006 r., a rozszerzone w wyborach 2011 r.
